31 Mart 2021 Çarşamba

Ali Paşa Camii, Tokat

Ali Paşa Camii, Tokat şehir merkezindeki Cumhuriyet Meydanı’nda yer almaktadır.
Cami, Tokat’ta Osmanlı döneminde yapılmış en büyük camidir. 
Sultan II.Selim zamanında Ali Paşa tarafından 1572 yılında yaptırılmıştır. 
Caminin kitabesi bulunmamaktadır. Camiyi yaptıran Ali Paşa, Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Bâyezid’in damadıdır. 
Şehzade Bâyezîd Amasya’da Vali olarak bulunurken babasına karşı ayaklanmış, başarısız olunca da İran’a kaçmış ve orada öldürülmüştür. 
Bu olaydan sonra damat Ali Paşa Tokat’ta yaşamaya zorunlu bırakılmış ve bu sırada da kendi ismini taşıyan bu camiyi yaptırmıştır. 
Ali Paşa’nın, eşi ile oğlunun türbesi olmak üzere iki türbe caminin avlusunda bulunmaktadır.

Ali Paşa Camii, XVI. Yüzyıl Osmanlı mimarî üslubunun tüm özelliklerini taşımaktadır. 
Kesme taştan kare planlı olup, üzeri pandantifli, sekizgen kasnaklı merkezi bir kubbe ile örtülmüştür.
Ön kısmında sekiz sütunlu, yedi bölüm halinde üzerleri kubbeli son cemaat mahalli bulunmaktadır. 
Son cemaat mahallini meydana getiren sütunlar birbirlerine hafif sivri kemerlerle bağlanmıştır. 
Son cemaat mahallinden ibadet mekânına açılan portal mermerden son derece itinayla işlenmiştir. 
Stalaktitli olan portalin iki yanında Selçuklu üslubunda nişler ve taş rölyefler bulunmaktadır. 
Giriş kapısının üzerinde kitabe bulunmamaktadır. 
Bunun da sebebi Osmanlı geleneğinde sürgün olanlar yaptırdıkları eserlere kitabe koyduramazlardı.

İbadet mekânının içerisi altlı üstlü iki yan kenarda üçer, mihrabın sağ ve solunda birer, son cemaat mahallinde de birer pencere ile aydınlatılmıştır. 
Ayrıca mihrap duvarı dışında kalan üç duvara mahfiller yerleştirilmiştir. 
Bu mahfillerden kuzey yönündekiler ayrı birer oda şeklindedir. 
Kesme taş kemerli olan bu mahfillerin üzerine de kadınlar mahfili yerleştirilmiştir. 
Mihrap yuvarlak bir niş şeklinde olup, stalaktitli olarak sonuçlanır. 
Minber de sarı ve mavi mermerden yapılmıştır. 
İbadet mekânı XIX. Yüzyıla özgü çiçek motifleri ile bezenmiştir. 
Büyük bir ihtimalle bu bezeme 1939 depreminden sonra, caminin tadilatı esnasında yapılmıştır.

Caminin minaresi kesme taş kaide üzerine yuvarlak gövdeli ve tek şerefelidir. 
Doğu yönünde basamaklı bir payandanın bulunmasının sebebi anlaşılamamakla beraber buraya ikinci bir minare yapılmak istendiği ve sonradan vaz geçildiği sanılmaktadır. 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder